1- 1- 2021

Lieve leden en vrienden van De Kapel,

Aimee Birnbaum  (1975 –      ), Het koor in het geheimzinnige bos

Net zoals de kerstdagen anders waren dan anders is ook dit nieuwe jaar anders begonnen dan anders. Veel stiller dan normaal heeft het zijn aanvang genomen. En toch is het belangrijk voor en in onszelf dit jaar als nieuw begin te markeren. Want iets nieuws geeft vaak energie en geeft ook de mogelijkheid om dingen die je niet meer wilt ‘achter je te laten’.

Het jaar 2020 was voor velen van ons een onvergetelijk jaar maar niet in positieve zin. Het was voor velen een zwaar jaar met meer zorgen en verdriet dan normalerwijs. Goed om te kunnen zeggen dat een periode afgesloten is. Maar wat is er dan ‘nieuw’ te noemen aan het begin van het  jaar 2021, als het zo relatief onopvallend en stilletjes is ingetreden? Terwijl ook onze Nieuwjaarsbegroeting afgezegd is. Ik was van plan diverse liederen en gedichten van J.W. von Goethe te bespreken en ten gehore te brengen in de vorm van de op muziek gezette liederen van F. Schubert. Ik wilde iets nieuws brengen maar tegelijkertijd iets vertrouwds. Wat is dan eigenlijk ‘nieuw’.  Al lang vóór ons is nagedacht over wat ‘nieuw-zijn’ betekent.

De mensen die religieuze bijeenkomsten volgen en de Bijbel kennen, kennen misschien het lied, ‘Zingt een nieuw lied voor God de Here’(lied 971 nieuw -, lied 320 oud liedboek, tekst Jan Wit). Een lied dat qua eerste regel aansluit bij psalm 98 en psalm 149 waar ook over een ‘nieuw lied’ wordt gesproken. Psalmen die wel drieduizend jaar oud kunnen zijn! Ik heb die altijd met plezier meegezongen al begreep ik de eerste regel van de tekst helemaal niet. We zongen het ‘nieuwe lied’ immers geregeld en het stond bovendien in het liedboek. Zo ‘nieuw’ kon het dus niet genoemd worden, toch?

In een Joodse liturgieboek, de Sidur Ha’ Chidush uit 2008 staat dat ‘nieuwe’ toegelicht. Wat is een nieuw lied in Joods theologische zin?

“Een nieuw lied is er als wij onze gewoontes van hart en geest doorbreken.

Wanneer we uit het verleden de Toekomst binnengaan.

Wat nieuw is, is niet langer een gewoonte.

Wat nieuw is, is dat wat uit het Moment voortkomt.”

Er naast staat, nog poëtischer verwoord:

“Het geheim van het nieuw maken van een lied is afhankelijk van het feit of we weten hoe een goede geliefde te zijn. Ik vergeet alles wat ik al ken van mijn geliefde en benader hem/haar als een volstrekt nieuw wonder. Ik laat mijzelf verrassen. Als we als gemeenschap in een dergelijke liefde elkaar ontmoeten is onze liefde een lofzang op de schepper. De vriendelijkheid en gulheid die we elkaar betonen is ons waardevolste geschenk aan God. Ons ‘nieuwe lied’ aan God komt voort uit de verbinding met elkaar.”

  De kern van de uitleg is, dat in feite het nieuwe lied helemaal geen lied is. Tenminste er kan vernieuwing optreden als we zingen (misschien weten onze koorleden daar meer van), maar ook daarbuiten kan die vernieuwing plaatsgrijpen. Onze houding naar anderen is daarin bepalend. We moeten daarvoor met elkaar een liefdevolle verbinding aangaan.

De afgelopen maanden hebben we al met velen ontmoet in De Kapel maar vanwege corona ontbraken anderen. Mijn wens is dat hoewel we elkaar misschien nog even niet allemaal in levende lijve zullen ontmoeten, we als leden en vrienden van De Kapel ons toch met elkaar verbonden zullen blijven voelen. Vol vertrouwen dat we binnenkort wel weer veilig met elkaar kunnen samenkomen. Door die verbinding met elkaar kunnen we dan het nieuwe jaar 2021 als iets nieuws beginnen en inluiden!

Hartelijke groet,

Katrijne Bezemer